Kiến trúc 36 phố cổ Hà Nội
03-01-2025 by bois.com.vn@gmail.com bois.com.vn@gmail.com
Phố Cổ Hà Nội, nằm ngay giữa lòng thủ đô, là nơi mà bất kỳ ai cũng có thể cảm nhận được sự hòa quyện giữa quá khứ và hiện tại.
Khu phố cổ không chỉ là một điểm đến du lịch nổi tiếng mà còn là một vùng đất đầy ký ức lịch sử, nơi lưu giữ hồn xưa của một Hà Nội thanh bình và trầm lắng. Từng con ngõ nhỏ, từng nếp nhà cổ kính mang đậm hơi thở của thời gian, giúp du khách cảm nhận rõ nét về một quá khứ đã xa nhưng vẫn còn hiện hữu đâu đây.
Vị trí địa lý và lịch sử hình thành
Khu vực Phố Cổ Hà Nội nằm ở phía bắc và phía tây của Hồ Hoàn Kiếm, trải rộng trên diện tích hơn 100ha, bao gồm khoảng 36 phố phường truyền thống. Ở thế kỷ 11, nơi đây là một trung tâm buôn bán vô cùng sầm uất, khi các nghệ nhân của nhiều lành nghề từ khắp nơi tập trung lại để sản xuất, giao thông và trao đổi hàng hóa. Vì vậy, mỗi con phố trong khu vực này đều nổi tiếng về một nghề truyền thống, ví dụ như: Hàng Bạc chuyên sản xuất đồ bạc, Hàng Đào chuyên buôn vải lụa, hay Hàng Mã là nơi buôn bán đồ trang trí và đồ thờ cúng,…
Trải qua nhiều thế kỷ, Phố Cổ Hà Nội đã dần đổi thay bởi quá trình hiện đại hóa – công nghiệp hóa và sự xâm lấn của thời gian. Tuy nhiên, những giá trị văn hóa lịch sử vẫn được lưu giữ, bảo tồn một cách cẩn trọng, từ những kiến trúc nhà ống cổ kính, mái nghiêng cho đến các phong tục tập quán lâu đời.

Phố Cổ Hà Nội, nằm ngay giữa lòng thủ đô, là nơi mà bất kỳ ai cũng có thể cảm nhận được sự hòa quyện giữa quá khứ và hiện tại.
Kiến trúc độc đáo 36 phố cổ Hà Nội
Một trong những điểm đặc trưng của Phố Cổ Hà Nội và thu hút đông đảo khách du lịch tứ phương, đó chính là những ngôi nhà ống. Các căn nhà này có chiều ngang hẹp nhưng lại có chiều sâu đáng kể, được xây dựng san sát nhau tạo thành những con ngõ nhỏ hẹp và sâu. Điều này phản ánh một phần văn hóa truyền thống của người Việt xưa, trong việc tiết kiệm không gian và tạo sự thân mật, gần gũi giữa các gia đình sống liền kề.

Kiến trúc độc đáo 36 phố cổ Hà Nội
Theo sử sách ghi chép lại, khu vực phố cổ Hà Nội xuất hiện từ thời Lý – Trần. Đây là nơi tập trung các hoạt động giao thương – buôn bán sầm uất bậc nhất ở thành Thăng Long. Bên cạnh đó khu phố là nơi sinh sống chủ yếu của cư dân thuộc tầng lớp trung lưu – thượng lưu trong xã hội phong kiến xưa.
Tất cả các con phố trong 36 phố cổ Hà Nội đều bắt đầu bằng chữ “hàng” bởi khi đó mỗi con phố đều gắn liền với một số làng nghề truyền thống như: phố chuyên bán bạc là phố Hàng Bạc, bán than có tên là Hàng Than, phố Hàng Chiếu bán mặt hàng chiếu với sự đa dạng mẫu mã, Hàng Thiếc bán các mặt hàng liên quan đến thiếc. Hàng Bông vốn có nhiều nhà làm nghề bật bông, bán mền bông, chăn đệm; phố Hàng Gà là nơi tập trung các cửa hàng bán các loại gia cầm: gà, vịt, ngan, ngỗng, bồ câu, gà tây …. Tất cả đều tạo nên một không khí vui tươi, náo nhiệt cùng buôn bán, trao đổi kinh doanh.
Tuy nhiên theo sự biến động trong từng giai đoạn, tên 36 phố cổ Hà Nội không còn gắn liền với nhiều làng nghề truyền thống nữa như phố Hàng Khoai không bán khoai nữa mà thay bằng bán bát đĩa, phố Hàng Gà thì in thiệp cưới, phố Hàng Đường thì nổi tiếng với mặt hàng Ô Mai – món ăn đặc sản Hà Nội … Kiến trúc phố cổ Hà Nội là những giá trị văn hóa vô cùng quý giá cho đến tận ngày nay. Phố cổ có lối kiến trúc nhà ống, mái ngói nghiêng cùng mặt tiền là các cửa hiệu chuyên để kinh doanh buôn bán, được xây dựng chủ yếu từ những thế kỉ 18,19. Dù diện tích bé nhỏ nhưng các mặt hàng đều được người dân sắp xếp và trình bày khéo léo.
Một số ngôi nhà xây theo kiểu “Tây”, có một hoặc hai, ba tầng, chịu ảnh hưởng của vật liệu xây dựng mới và hình thức trang trí kiến trúc châu Âu. Kiến trúc Pháp len lỏi khắp không gian phố cổ và dần dần trở thành một di sản của Hà Nội. Những ngôi nhà mái liền mái, tường liền tường đã tạo nên sức hấp dẫn của kiến trúc khu phố cổ Hà Nội, từ đó thể hiện được tinh thần, tâm hồn của dân nơi đây: một quần thể kiến trúc đầy sống động, gắn bó khăng khít, nương tựa vào nhau cùng tồn tại, sinh sôi và phát triển.

Trải qua nhiều năm tháng cùng với những biến động trong từng giai đoạn lịch sử, khu vực phố cổ Hà Nội xưa và nay cũng có nhiều thay đổi.
Nhớ tên 36 phố cổ Hà Nội qua bài thơ:
“Rủ nhau chơi khắp Long thành
Ba mươi sáu phố rành rành chẳng sai
Hàng Bồ, hàng Bạc, hàng Gai
Hàng Buồm, hàng Thiếc, hàng Hài, hàng Khay
Mã Vĩ, hàng Điếu, hàng Giầy
Hàng Lờ, hàng Cót, hàng Mây, hàng Đàn
Phố Mới, Phúc Kiến, hàng Ngang
Hàng Mã, hàng Mắm, hàng Than, hàng Đồng
Hàng Muối, hàng Nón, cầu Đông
Hàng Hòm, hàng Đậu, hàng Bông, hàng Bè
Hàng Thùng, hàng Bát, hàng Tre
Hàng Vôi, hàng Giấy, hàng The, hàng Gà
Quanh đi đến phố hàng Da
Trải xem hàng phố, thật là cũng xinh
Phồn hoa thứ nhất Long thành
Phố giăng mắc cửi, đường quanh bàn cờ
Người về nhớ cảnh ngẩn ngơ
Bút hoa xin chép vần thơ lưu truyền.”
Phố cổ Hà Nội ngày nay
Phố cổ Hà Nội xưa và nay vẫn là khu vực buôn bán nhộn nhịp, một số nơi vẫn còn lưu trữ các ngành nghề truyền thống, một số đã chuyển sang kinh doanh các loại mặt hàng khác. Có thể nói, khu vực 36 phố cổ Hà Nội rất sôi động với nhiều hoạt động vui chơi giải trí cũng như ăn uống, rất là về đêm. Người dân có thể đi bộ dạo chơi, mua sắm quần áo đồ dùng khu vực chợ Đồng Xuân, tham gia các hoạt động nghệ thuật đường phố quanh Hồ Gươm, hay ngồi đâu đó thưởng thức những ly cà phê, ăn bún phở, nướng lẩu … Tất cả đều tạo nên một Hà Nội vô cùng hấp dẫn đối với du khách trong và ngoài nước.
Phố Cổ Hà Nội không chỉ là nơi lưu giữ kiến trúc cổ xưa mà còn là nơi phản ánh rõ nét đời sống sinh hoạt, văn hóa của người dân ở vùng đất Kinh Kỳ. Mỗi con phố ở đây đều gắn liền với một nghề thủ công truyền thống, đã tồn tại hàng trăm năm.

Phố Cổ Hà Nội không chỉ là nơi lưu giữ kiến trúc cổ xưa mà còn là nơi phản ánh rõ nét đời sống sinh hoạt, văn hóa của người dân ở vùng đất Kinh Kỳ. Mỗi con phố ở đây đều gắn liền với một nghề thủ công truyền thống, đã tồn tại hàng trăm năm.
Điển hình như:
Phố Hàng Mã: bán các sản phẩm trang trí, đồ thờ cúng, vàng mã và lồng đèn
Phố Hàng Bạc: ga công và kinh doanh trang sức vàng – bạc
Phố Hàng Chiếu: bán những chiếc chiếu sặc sỡ sắc màu, bền tốt
Phố Hàng Thiếc: gia công kim loại, đúc thiếc, sắt tây thành đồ gia dụng và buôn bán
Phố Hàng Bông: bán mềm, chăn đệm, bật bông
Phố Hàng Đào: bán đa dạng chủng loại vải vóc
Phố Hàng Buồm: bán bánh kẹo và mứt tết
Phố Hàng Quạt: bán các sản phẩm thờ cúng
Phố Mã Mây: cung cấp dịch vụ du lịch lữ hành
Đến với Phố Cổ Hà Nội, bạn có thể mua sắm những nhiều sản phẩm cần thiết hoặc các món quà đẹp mắt để gửi tặng cho người thân, bạn bè. Nhưng có lẽ, một trong những điểm nhấn lớn nhất của Phố Cổ Hà Nội, chính là văn hóa ẩm thực. Đến đây, du khách không thể không thưởng thức những món ăn mang đậm hương vị Hà Nội, như: phở, bún chả, bún thang, bánh cuốn hay những món ăn vặt quen thuộc như bánh rán, caramen.
Không phải là nhà hàng cao cấp, bàn ghế sang trọng và đội ngũ phục vụ chuyên nghiệp, mà thay vào đó là các hàng quán nho nhỏ, vài ba cái bàn, chiếc ghế nhựa, ấy vậy mà những quán ăn bên trong khu phố cổ đều luôn đông khách, từ người dân địa phương cho đến khách du lịch thập phương
Khám phá ẩm thực ở Phố Cổ cũng là một cách để du khách hòa mình vào cuộc sống thường nhật của người dân nơi đây
Những di tích lịch sử và văn hóa tiêu biểu
Bên cạnh những con ngõ nhỏ nhuốm màu thời gian, Phố Cổ Hà Nội còn là nơi chứa đựng rất nhiều di tích lịch sử và văn hóa quan trọng. Tiêu biểu như: đền Bạch Mã, nằm trên phố Hàng Buồm, là một trong tứ trấn của Thăng Long xưa, nơi thờ thần Long Đỗ – vị thần bảo hộ cho kinh thành. Đây là một trong những ngôi đền cổ kính nhất của Hà Nội, mang trong mình những giá trị lịch sử và tâm linh sâu sắc.

Đền Bạch Mã – điểm tham quan không bỏ lỡ khi đến với Phố Cổ Hà Nội
Chợ Đồng Xuân, một ngôi chợ lớn nằm ngay trong khu vực Phố Cổ. Đây không chỉ là nơi giao thương sầm uất mà còn là nơi lưu giữ những nét văn hóa buôn bán của người Hà Nội xưa. Khu vực này bày bán rất nhiều mặt hàng khác nhau, từ đồ gia dụng, thực phẩm cho đến các sản phẩm thủ công mỹ nghệ, đồ lưu niệm dành cho du khách.
Ngoài ra, những ngôi nhà cổ tọa lạc trên con phố Mã Mây cũng là điểm đến lý tưởng cho những ai có đam mê khám phá và chiêm ngưỡng phong cách kiến trúc truyền thống xưa kia. Đây cũng là nơi trưng bày và bảo tồn lối kiến trúc nhà ống đặc trưng, mang đến cho du khách một cái nhìn chân thực về cuộc sống của người dân Phố Cổ trong quá khứ.
Mặc dù đã trải qua bao thăng trầm của lịch sử và quá trình đô thị hóa, Phố Cổ Hà Nội vẫn giữ được một phần hồn xưa. Tuy nhiên, với sự phát triển nhanh chóng của nền kinh tế và sự bùng nổ của du lịch, Phố Cổ ngày nay cũng đã thay đổi ít nhiều. Một số ngôi nhà cổ đã được cải tạo hoặc thay thế bằng các công trình hiện đại hơn. Những cửa hàng, quán cà phê, khách sạn mọc lên ngày càng nhiều để phục vụ du khách, khiến không gian nơi đây trở nên sôi động, nhộn nhịp hơn trước.
Dù vậy, khi dạo bước qua những con ngõ nhỏ hẹp, du khách vẫn có thể cảm nhận được nét thanh bình, hoài cổ của Hà Nội xưa, trong những thanh âm bình dị của cuộc sống thường ngày, như là: tiếng xe đạp lạch cạch trên phố hay tiếng rao hàng buổi sáng sớm. Chính sự đối lập giữa cũ và mới, giữa sự sôi động và yên ả, đã tạo nên một Phố Cổ Hà Nội đầy hấp dẫn và khác biệt. Phố Cổ Hà Nội không chỉ là nơi lưu giữ những giá trị lịch sử, văn hóa, mà còn là nơi kết nối quá khứ và hiện tại, nơi mà con người có thể cảm nhận rõ ràng sự giao thoa của thời gian trong từng ngõ nhỏ. Với những ai yêu thích sự cổ kính và muốn tìm hiểu về lịch sử Hà Nội, đây chắc chắn là điểm đến không thể bỏ qua.
XEM THÊM:

Phổ biến hiện nay là thiết kế và homestay theo phong cách hiện đại và trẻ trung bởi hầu hết các khách hàng ở homestay là người trẻ tuổi muốn trải nghiệm một không gian sống tự do, mới mẻ. Tuy nhiên, với những vị khách nước ngoài thì khác họ muốn trải nghiệm một không gian sống vừa có tính chất hiện đại, sự sang trọng và lãng mạn. Nhưng vẫn cần phải có những nét văn hóa đặc trưng của địa phương ở trong đó, chính là ý nghĩa gốc mà người phương Tây định nghĩa cho từ Homestay.











Bình luận